Ο πάτερ Φιλήμων σε δράση.

Στη σκήτη του Προφήτη Ηλία στο Άγιο Όρος, δεσπόζει ο μοναδικός σε διαστάσεις και διακόσμηση  Ι. Ναός του Προφήτη Ηλία που θεμελιώθηκε το 1881 από Ρώσους μοναχούς πάνω στο μικρό εκκλησάκι του Αγίου που προϋπήρχε. Ο Ναός ολοκληρώθηκε το 1903 και εγκαινιάσθηκε από τον Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄.

                                                                             

         

Εδώ κυριαρχεί η φιγούρα του π. Φιλήμονα. Είναι μόνος του, όλο το μοναστήρι. Μια φλόγα που χοροπηδάει. Προσμονάρης, αρχοντάρης, και ξεναγός μαζί, εγκάρδιος και γελαστός. Οι κινήσεις του σβέλτες, χορευτικές σαν ενός γήινου αγγέλου. Δεν του λείπει ούτε το χιούμορ. Αυτό πάνω απ' όλα, είναι το μεγάλο όπλο του με το οποίο καυτηριάζει την εφήμερη πραγματικότητα του κόσμου. Εκεί άλλωστε έχουνε πραγματική δημοκρατία και η λογοκρισία είναι αδιανόητη. Να πως διαπομπεύει με το δικό του απολαυστικό τρόπο, τον κορωνοϊό.

                                                                    

 

επιφανειοσ: Ο μαγειρας των Αγγελων

Εις μνημόσυνον αιώνιον έσται δίκαιος. Γέροντος Επιφανίου Μοναχού αιωνία η μνήμη… 

            Του Ραφαήλ Αναγνώστου

Στον Μυλοπόταμο πήγαινα πάντα για λίγο και έμενα για πάντα. Τώρα μάλλον δεν θα ξαναφύγει ποτέ η ψυχή μου καθώς θα τον περιμένω να φανεί το απομεσήμερο στο κιόσκι.

Στα πρόσωπα των δύο σύγχρονων οικιστών του, Γέροντος Επιφανίου και Πατρός Ιωακείμ συναντούσα τα δύο άκρα της μοναχικής ζωής, έτσι όπως τουλάχιστον την είχα εγώ στο κεφάλι μου.

Ο τρίτος πόλος, η χρυσή βασιλική οδός, ήταν ο άνθρωπος που μου τους γνώρισε, ο Γέροντας Μακάριος του Μαρουδά.

- Έϊ..! Ότι και να κάνει ο Επιφάνιος, είναι καλόγερος, πιο καλόγερος δε γίνεται.

- Νερό να βράσει νόστιμο γίνεται, πιο νόστιμο δε γίνεται!

Κοιμήθηκε… μου ήρθε το μήνυμα, αξημέρωτα σήμερα.

Ήξερα για την αρρώστια, την επέμβαση, την ανάρρωση, την ταλαιπωρία, πίστευα πως για κάποιο λόγο ο Γέροντας ξεγέλασε το χάρο κερνώντας τον ρακές και λουκούμια εκεί στο απίθανο κιόσκι του κάτω από τον Άθωνα…Λάθεψα!

Τι να πρωτοθυμηθώ από αυτόν τον εξαίρετο μάγειρα, τον ξεχωριστό άνθρωπο, τον αγαπημένο φίλο, τον Γέροντα Μοναχό;

Τον συνάντησα στο σπίτι του, το Ιερό Κάθισμα του Αγίου Ευσταθίου στον Μυλοπόταμο, στη Θεσσαλονίκη, στο Βόλο στην εκδήλωση της Ι.Μ. Δημητριάδος για την νηστήσιμη μοναστηριακή μαγειρική, στην Πανήγυρη των Ιβήρων, στο Μαρουδά, στο πανέμορφο καφέ κοντά στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, παλιό μου στέκι από τα φοιτητικά χρόνια, στο Αχίλλειο.

Τον θυμάμαι να μαγειρεύει για 400 που έγιναν 1000 στο Συνεδριακό Θεσσαλίας και για 2.500 στην Πανήγυρη του Δεκαπενταύγουστου στο Ιβηρίτικο Μοναστήρι. Τον θυμάμαι να διοικεί το πλήθος των προσκυνητών-εθελοντών-βοηθών, των μαγείρων, των υπομαγείρων.

Τον θυμάμαι τσακισμένο, χρόνια πριν, μετά την εγχείρηση στη Θεσσαλονίκη, να χαμογελάει δύσκολα, αλλά να χαμογελάει με εκείνο το φωτεινό του χαμόγελο που έκανε ν’ ανθίζει το πρόσωπο ολόκληρο, να καταυγάζονται τα γαλάζια του μάτια και μαζί τους κι εμείς.

Τον θυμάμαι να μαγεύει παντού και πάντα κάθε ακροατήριο: τον απλό κόσμο του Θεού ενώ τους μίλαγε για τη νηστεία, αυτός που υπήρξε, ο ορισμός του καλοφαγά και η επιτομή της μαγειρικής ικανότητας.

«Τα πάντα στην μαγειρική είναι εκδήλωση της αγάπης μας προς αυτούς για τους οποίους μαγειρεύουμε, γιατί θέλουμε να τους ευχαριστήσουμε. Επειδή αγαπάμε εκείνους, για τους οποίους μαγειρεύουμε, για αυτό δεν πρέπει να φοβόμαστε τα λάθη. Η αγάπη μας προς τους άλλους, μας οδηγεί στο πώς θα κάνουμε νοστιμότερο το φαγητό.»

Τον ακούω ακόμα να λέει τότε και πάντα δυνατά όταν έκανε κάτι, όταν μαγείρευε, όταν έπινα καφέ, πάντα: ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ ΕΛΕΗΣΟΝ ΗΜΑΣ…τόνιζε εμφατικά τις λέξεις μία-μία.

Τον ακούω με εκείνη την ζεστή, βαθειά, όμορφη φωνή του να ψέλνει μαζί με τον π. Ιωακείμ στον Εσπερινό στο Μυλοπόταμο, εκεί στο στασίδι τους δίπλα στο παράθυρο, πάνω από τη θάλασσα, στον χτισμένο στα βράχια χιλιόχρονο πύργο που με τόση φροντίδα ανακαίνισε και ευπρέπισε.

Τον ακούω να γελάει με την καρδιά του το απόγευμα στα «Κτητορικά» στην Πανήγυρη του Μαρουδά, καθώς τελείωνε η τράπεζα…

Τον θυμάμαι μόλις το Σεπτέμβριο να γελάει με την καρδιά του καθώς μου περιέγραφε τηλεφωνικά την εμπειρία του από την επίσκεψη ενός τηλεοπτικού συνεργείου για ένα ρεπορτάζ για μεγάλο γερμανικό κανάλι.

Τον θυμάμαι και «σπάει» η καρδιά μου για την τρυφερότητα, την αγάπη, το ενδιαφέρον, την πατρική υποστήριξη όταν νωρίτερα φέτος με συμβούλευε για ένα πολύ στενάχωρο γεγονός που του εξομολογήθηκα.

Τον θυμάμαι τέλος μόλις λίγες μέρες πριν να μου λέει, προφητικά;

- Μη σκας για τίποτε, όλα απ΄ το Θεό είναι, του Θεού θα γίνει στο τέλος!

Καθώς μιλούσαμε για κάτι τελείως απλό και καθημερινό όπως η αργοπορία των κούριερ να παραδώσουν τα δέματα και του εξέφραζα την ανησυχία μου για το αν θα φτάσουν τα Μυλοποταμινά κρασιά του που θα στείλω για δώρα τα Χριστούγεννα.

Γέροντας Επιφάνιος ο Μάγειρας των Αγγέλων…

Μην σας ακούγεται υπερβολικό. Οι Γιαπωνέζοι τόσο μακριά από την κουλτούρα μας σε ένα ρεπορτάζ για την τηλεόραση τον αποκάλεσαν το ανθρώπινο ΟΥΜΑΜΙ, δηλαδή ΥΠΕΡΟΧΗ ΓΕΥΣΗ. Η πρώτη επαφή του ανθρώπου με το ΟΥΜΑΜΙ, είναι με το μητρικό γάλα στη διάρκεια του θηλασμού.

Διαβάζω στην Wikipedia σχετικώς:

Το ουμάμι (Umami, [uːˈmɑːmi]), η καλή γεύση ή νοστιμιά, είναι μια από τις πέντε βασικές γεύσεις, μαζί με το γλυκό, το ξινό, το πικρό και το αλμυρό. Η λέξη ουμάμι, που είναι δανεική από την Ιαπωνική (うま味), μπορεί να μεταφραστεί σαν «ευχάριστη νόστιμη γεύση»

Αυτολεξεί θα πεί: ΥΠΕΡΟΧΗ ΓΕΥΣΗ

Το ουμάμι αφήνει μια ήπια αλλά παραμένουσα αίσθηση που είναι δύσκολο να περιγραφεί. Προκαλεί έκκριση σάλιου και μια αίσθηση απαλότητας στη γλώσσα, ερεθίζοντας το λαιμό, τον ουρανίσκο και το πίσω μέρος του στόματος. Από μόνο του, το ουμάμι δεν προκαλεί ευχαρίστηση, αλλά κάνει μια μεγάλη ποικιλία τροφών ευχάριστες, ειδικά υπό την παρουσία ενός ταιριαστού αρώματος. Όπως όμως και οι υπόλοιπες γεύσεις, το ουμάμι είναι ευχάριστο μόνο μέσα σε ένα σχετικά στενό εύρος συγκεντρώσεων.

Στο εξαιρετικό βίντο του Κωνσταντίνου Τσεκλένη θα δείτε όσα κανένα κείμενο δεν θα μπορέσει ποτέ να σας μεταφέρει. 

Αντιγράφω από το βιβλίο του ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

«Με το βιβλίο μου Μαγειρική του Αγίου Όρους θέλω να σας μεταφέρω εν μέρει κάτι από όσα έζησα τριάντα πέντε χρόνια στο Αγιασμένο Όρος μαγειρεύοντας. Δεν πήγα σε σχολές μαγειρικής, ούτε κατέχω κανένα πτυχίο. Έμαθα όμως κοντά στους παλιούς γεροντάδες πώς να τσιγαρίζω το κρεμμύδι σε σιγανή φωτιά, γιατί έλεγαν εκείνοι πως όσο πιο γλυκά ροδίσει το κρεμμύδι, τόσο πιο νόστιμο θα γίνει το φαγητό. Έμαθα επίσης πως όλα τα φαγητά στο τέλος του μαγειρέματος θέλουν υπομονή και καρτερία, όταν περιμένουμε πάνω από την φωτιά να φύγουν τα περίσσια ζουμιά τους. Από την προμήθεια των υλικών, το καθάρισμα, το πλύσιμο, το κόψιμο, το αλάτισμα, το μαγείρεμα και ως το σερβίρισμα πρέπει να έχεις πάντα στο νου σου αυτούς, για τους οποίους κάνεις όλα τούτα. Αυτούς που αγαπάς. Τα πάντα στην μαγειρική είναι εκδήλωση της αγάπης μας προς αυτούς, γιατί θέλουμε να τους ευχαριστήσουμε. Επειδή αγαπάμε εκείνους, για τους οποίους μαγειρεύουμε, για αυτό δεν πρέπει να φοβόμαστε τα λάθη. Η αγάπη μας προς τους άλλους, μας οδηγεί στο πώς θα κάνουμε νοστιμότερο το φαγητό. Εύχομαι το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας, πέρα από την αρωγή των συνταγών, να σας βοηθήσει να πλησιάσετε ακόμη περισσότερο αυτούς που αγαπάτε, μαγειρεύοντας. Ανοίξτε το σπίτι σας, καλέστε τους φίλους σας, μαγειρέψτε μαζί, στρώστε το τραπέζι, πιείτε κρασί και χαρείτε μαζί…». «Χαίρετε μετά χαιρόντων» μας λέει ο Απόστολος Παύλος. Όλες τις χαρούμενες και ευχάριστες στιγμές της ζωής μας τις συνοδεύει το καλό φαγητό και ένα καλό τραπέζι. Συνεχίζει ο μακάριος Παύλος και λέει «κλαίετε μετά κλαιόντων» αναλογιστήκατε άραγε πόση ικανοποίηση αισθάνεται κάποιος άρρωστος από μία ζεστή και νόστιμη ψαρόσουπα, που θα του φτιάξουμε από τα χέρια μας; Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος λέει πως ο μάγειρας πρέπει να σκέφτεται όταν μαγειρεύει, ότι υπηρετεί τους αγγέλους…μαγειρεύει για αυτούς που προσεύχονται υπέρ της των πάντων ενώσεως...

Εύχεσθε, Μοναχός Επιφάνειος.                 

Αυτός ήταν ο Επιφάνιος ο Οινοποιός, ο Μάγειρας, ο βραβευμένος σεφ, ο Γέροντας, ο Μοναχός, ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ. Δεν σου μαγείρευε φαγητό, αλλά ολοκληρωμένη εμπειρία που όσοι την έζησαν ειδικά στον Μυλοπόταμο δεν θα την ξεχάσουν ποτέ. Μαγείρεψε για Πατριάρχες, Μητροπολίτες, Ηγουμένους, Αρχηγούς Κρατών, (κάποιοι λένε και για την Βασίλισσα Ελισάβετ), απλούς ανθρώπους, (κυρίως γι αυτούς), τώρα είχα την τιμή να μου μαγειρέψει κι εμένα.

Θυμάμαι, θυμάμαι, θυμάμαι, δακρύζω, προσεύχομαι:

ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ, ΕΛΕΗΣΟΝ ΤΟΝ ΔΟΥΛΟ ΣΟΥ, ΕΠΙΦΑΝΙΟ ΜΟΝΑΧΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑΤΑΞΕ ΤΟΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΣΟΥ.

ΑΓΙΕ ΕΥΦΡΟΣΥΝΕ, ΥΠΟΔΕΞΟΥ ΤΟΝ ΑΔΕΛΦΟ ΣΟΥ ΤΟΝ ΜΑΓΕΙΡΑ ΕΠΙΦΑΝΙΟ.

ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ, ΕΛΕΗΣΟΝ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΗΣΕ ΤΟΝ ΔΟΥΛΟ ΣΟΥ ΙΩΑΚΕΙΜ, ΜΟΝΑΧΟ ΚΑΙ ΑΞΙΩΝΕ ΤΟΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΝΑ ΒΑΔΙΖΕΙ ΣΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΤΟΥ.

           Πηγή: https://trelogiannis.blogspot.com/

AΠΟΒΡΑΔΟ

Στο Βατοπέδι, όταν ο ήλιος γύρει
κι αρχίζει να δροσίζει, οι γέροι μοναχοί
βγαίνουν και κάθοντ’ ένας –ένας στα μπαλκόνια.
Μόνοι και σιωπηλοί κοιτάζουνε τον κόρφο
με τα επάργυρα νερά, τα ησυχασμένα
και πέρα τα βουνά που αρχίζουν να σκουραίνουν.
Ποιος ξέρει τι να συλλογιούνται αυτή την ώρα.

Είναι τόση η γαλήνη κ’ η ομορφιά τριγύρω
που ο νους κολλά στη γη σαν πεταλούδα
στο μέλι. Ίσως ν’ αναλογίζονται με θλίψη
πως πέρασαν τα χρόνια και θα πρέπει
σε λίγο πια ν’ αφήσουνε τον κόσμο
όπου τόσο γλυκά έρχετ’ η νύχτα.

Η αιωνιότητα είναι τ’ άγνωστο. Μιας ζωής
άσκηση δεν δυνήθηκε ν’ ανοίξει

μήτε ρωγμή στο σκοτεινό περίβλημά της.

   Γ. Μανουσάκης

Πηγή: Leovard To είδωλο της γης μου

Η πανήγυρης της Κοιμήσεως στην Ιβήρων (από παλαιότερο εορτασμό). 

Με ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια γιορτάζεται στις 28 Αυγούστου με το παλιό (Ιουλιανό ημερολόγιο) η πανήγυρης της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο περιβόλι της Παναγιάς.

                        

Επίκεντρο των εορτασμών του Δεκαπενταύγουστου το μοναστήρι των Ιβήρων. Από την προηγουμένη το μοναστήρι έχει γεμίσει από προσκυνητές. Κατά την είσοδο στη μονή και κατά το τυπικό, προηγείται προσκύνημα στο παρεκκλήσι της Πορταΐτισσας όπου φυλάγεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας και στη συνέχεια επακολουθεί  γεύμα για τους προσκυνητές στη Μεγάλη Τράπεζα. Σερβίρεται χταπόδι βραστό νοστιμομαγειρεμένο και σταρένιο ψωμί με ροζέ κρασί, προσφορά των προσκυνητών. Στη συνέχεια, μια περιήγηση εντός και εκτός της μονής, ως και μια επίσκεψη στην Έκθεση αντιγράφων και Κειμηλίων με τo πωλητήριο, είναι επιβεβλημένη.
Στο μεταξύ οι προσκυνητές που έχουν κατακλύσει τους χώρους, περιφέρονται είτε ομαδικά είτε μεμονωμένα  στην αυλή,  ενώ αρκετοί που δεν έχουν εξασφαλίσει κατάλυμα, εφοδιασμένοι με μια κουβέρτα που προσφέρει το μοναστήρι,  έχουν ήδη αρχίσει να επιλέγουν κάποια σημεία για το βράδυ, προστατευμένα από το ελαφρύ κρύο ή από κάποια ενδεχόμενη βροχή που είναι συνηθισμένη  αυτήν την εποχή. Στις 06.00 το απόγευμα της παραμονής, μετά την παράκληση, ακολουθεί η καθιερωμένη τελετή της διαμετακόμισης της εικόνας της Παναγιάς, από το παρεκκλήσι της Πορταΐτισσας στο Καθολικό για την αυριανή μεγάλη γιορτή,συνοδεία εκπροσώπων άλλων μονών. Προηγείται η επιλεγμένη χορωδία των πλέον καλλίφωνων μοναχών του Όρους που ψάλλουν το «Άξιον Εστί», ενώ τα φλας των μηχανών των επισκεπτών αστράφτουν για να αποθανατίσουν τη μεγάλη στιγμή της διαμετακόμισης.

H μεταφορά της εικόνας από το παρεκκλήσι στο Καθολικό, πρωτοστατούντος του ηγουμένου π. Βασιλείου Γοντικάκη.

 Ακολουθεί παράκληση στο Καθολικό και στη συνέχεια το Απόδειπνο στη Μικρή αλλά και τη Μεγάλη Τράπεζα που γίνεται μια τεράστια σάλα φαγητού. Κοφτό μακαρονάκι στο φούρνο, πεντανόστιμο ζυμωτό σταρένιο ψωμί, κρασί, φρούτο.Το βράδυ στις 10.00 αρχίζει η ακολουθία με επίκεντρο την θαυματουργή εικόνα που έχει ήδη μεταφερθεί από το απομεσήμερο στο Καθολικό. Ο κόσμος πολύς, άλλοι στην  εκκλησία, άλλοι  σκορπισμένοι  στους χώρους γύρω από την αυλή. Μετά το πέρας της λειτουργίας, γύρω στις 02.00 το πρωί, κάποιοι κοιμούνται λίγες ώρες κατάχαμα, σκεπασμένοι, με τον φόβο μιας  ξαφνικής μπόρας. Το πρωί, με το πρώτο ξημέρωμα και την αντανάκλαση του ήλιου πάνω στα νερά της παραλίας, λίγο πριν αρχίσει η πανηγυρική λειτουργία, η ώρα προσφέρεται για μια σύντομη βόλτα στο Αγίασμα της Παναγίας, στο σημείο που κατά την παράδοση εμφανίσθηκε η εικόνα της. Κατά την εκκλησιαστική παράδοση, την εποχή της εικονομαχίας τον 9^ο αιώνα, μία  ευσεβής γυναίκα από  τη Νίκαια της Βιθυνίας, προτίμησε να πετάξει την σημερινή εικόνα της Πορταΐτισσας στην θάλασσα, παρά να την καταστρέψουν οι εικονομάχοι. Μετά από αρκετά χρόνια το 1004 μ.X. η εικόνα εμφανίστηκε μέσα στην θάλασσα μπροστά στην Μονή Ιβήρων στο Άγιο Όρος, να στέκεται όρθια πάνω στα νερά. H εικόνα αυτή που έβγαλε με θαυμαστό τρόπο από τη θάλασσα ο μοναχός Γαβριήλ, τοποθετήθηκε σε ιδιαίτερο ναό (παρεκκλήσι) στα αριστερά της κυρίας εισόδου ως φύλακας και παραστάτης της μονής.

Εν τω μεταξύ, γύρω στις 07.00 στο Καθολικό της μονής έχει ξεκινήσει η  εορταστική λειτουργία με τη συνοδεία της πιο επιλεγμένης βυζαντινής χορωδίας του Όρους. Όσοι βρίσκονται έξω από το ναό, λόγω του αδιαχώρητου, προσεγγίζουν τα παράθυρα του ναού, δεξιά και αριστερά του ιερού, για να απολαύσουν τους ομορφότερους Βυζαντινούς ήχους να διαχέονται στον αέρα από τους εκλεκτότερους αγιορείτες χορωδούς. Με το πέρας της λειτουργίας η εορταστική πανήγυρη κλείνει με παράθεση γεύματος στη Μικρή και Μεγάλη Τράπεζα, κάτω από το τεράστιο μεγαλοπρεπές κωδωνοστάσιο της μονής. 

                                        Αντίγραφο που βρίσκεται στο παρεκκλήσι της Ιβήρσκαγια στην Κόκκινη Πλατεία.

Η θαυματουργή δύναμη της εικόνας της Πορταΐτισσας είναι γνωστή σε όλο τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό. Αντίγραφο της εικόνας της βρίσκεται στο παρεκκλήσι της Ιβήρσκαγια στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας, στο οποίο ο Ρώσικος λαός αποτίει ιδιαίτερο σεβασμό και τιμή. Απεστάλη δε μετά από έκκληση για ανάρρωση του Τσάρου, πατέρα του Μ.Πέτρου, στα 1645. Μετά την θεραπεία του, με προτροπή του Πατριάρχη Νίκωνα, ιδρύθηκε ο ναΐσκος της Ιβήρσκαγια, ο δε τσάρος παραχώρησε ως μετόχι στην Ιβήρων το παρακείμενο Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου. 

          Πηγή:Leovard  Το είδωλο της γης μου