Σελίδες

Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2022

 

Αμερικανός παρέδωσε αρχαιότητες που κληρονόμησε – Μεταξύ τους κυπριακά κειμήλια

Ο John Gomperts, κάτοικος Ουάσινγκτον, συνειδητοποίησε ότι τα αρχαία κειμήλια που είχε στην κατοχή του, αξίας 80.000 βρετανικών λιρών, ίσως προέρχονταν από παράνομες ανασκαφές

Αμερικανός επέστρεψε 19 αρχαία κειμήλια στις τέσσερις χώρες προέλευσής τους όταν διάβασε αρθρογραφία στη βρετανική «Guardian» για τη σύληση αρχαιοτήτων.

Ο John Gomperts, κάτοικος Ουάσινγκτον, συνειδητοποίησε ότι τα αρχαία κειμήλια που είχε στην κατοχή του, αξίας 80.000 βρετανικών λιρών, ίσως προέρχονταν από παράνομες ανασκαφές. Τα συγκεκριμένα αγγεία είχε κληρονομήσει από τη γιαγιά του.

Θέλοντας να πράξει αυτό που θεωρούσε νομικά και ηθικά ορθό, συμφώνησε με τα δύο του αδέλφια να επιστραφούν τα κειμήλια σε Ιταλία, Ελλάδα, Κύπρο και Πακιστάν, από όπου προέρχονταν.

Δήλωσε σχετικά: «Αυτό θεώρησα σωστό να πράξω. […] Είχα διαβάσει για επαναπατρισμό [κειμηλίων] και σκέφτηκα: έχουμε αυτά τα αγγεία, τα οποία είναι 2.500 ετών και προέρχονται από άλλες χώρες· πρέπει να δούμε αν μπορούμε να τα επιστρέψουμε».

Ωστόσο δεν γνώριζε πώς θα γινόταν η διαδικασία του επαναπατρισμού. Αρχικά ανησυχούσε ότι ίσως αντιμετώπιζε προβλήματα από τα συγκεκριμένα κράτη για σύληση των αρχαιοτήτων.

Στα άρθρα της «Guardian» που υπέπεσαν στην αντίληψή του, διάβασε το όνομα του Καθηγητή Χρήστου Τσιρογιάννη, αρχαιολόγου και ερευνητή κυκλωμάτων αρχαιοκαπηλίας. Αποφάσισε, λοιπόν, να ζητήσει τη συμβουλή του. Ο τελευταίος έχει εντοπίσει πέραν των 1.600 συλημένων κειμηλίων τα τελευταία 15 χρόνια, σε οίκους δημοπρασιών, εμπορικές γκαλερί, ιδιωτικές συλλογές και μουσεία. Με ενέργειές του κινητοποιήθηκαν αστυνομικές και κρατικές αρχές, με στόχο των επαναπατρισμό των συγκεκριμένων κειμηλίων.

Ο Τσιρογιάννης ανέφερε ότι ο Gomperts αποτελεί ασυνήθιστο παράδειγμα. «Επικοινώνησε αυτός μαζί μου, κάτι που δεν συμβαίνει στις περιπτώσεις ιδιοκτητών αρχαιοτήτων χωρίς αποδεικτικά στοιχεία [κατοχής], ζητώντας μου συμβουλές για να πράξει ό,τι ήταν σωστό. Πρόκειται για μια σπουδαία περίπτωση ενός ατόμου που έπραξε σχετικά αφού διάβασε τα άρθρα της “Guardian”. Αυτό αποδεικνύει τον ρόλο τέτοιων δημοσιευμάτων στην ενημέρωση και στην αποτελεσματικότητα [των προσπαθειών για επαναπατρισμό κειμηλίων]. Μου έστειλε φωτογραφίες των αρχαιοτήτων, οι οποίες ήταν ξεκάθαρα αυθεντικές».

Ο Τσιρογιάννης ταυτοποίησε τα κειμήλια και καθόρισε τις χώρες προέλευσής τους, στις οποίες έπρεπε να επιστραφούν. «Δώδεκα αντικείμενα προέρχονταν από την Ελλάδα, τέσσερα από την Ιταλία, ένα από το Πακιστάν και δύο από την Κύπρο. Τον συμβούλευσα να τα επιστρέψει», σχολίασε ο αρχαιολόγος.

«Του είπα: “Αν ακολουθήσεις τις συμβουλές μου δεν θα αντιμετωπίσεις προβλήματα και θα καταστείς πρότυπο για άλλα άτομα να ακολουθήσουν το παράδειγμά σου. Θα ετοιμάσεις ένα κιβώτιο για κάθε χώρα και θα το μεταφέρεις στις αντίστοιχες Πρεσβείες. Παρακαλώ χρησιμοποίησε το όνομά μου – έτσι θα προστατευτείς. Η πιο έντιμη οδός είναι η ειλικρίνια”».

Στα κειμήλια συμπεριλαμβάνονταν δύο κεραμικά πιάτα του 4ου αιώνα, διακοσμημένα από Νοτιο-ιταλούς ζωγράφους, ένας γαμικός λέβης του 4ου αιώνα και ανάγλυφο πέτρινο θραύσμα που παρουσιάζει οπαδούς του Βούδα (του 2ου ή 3ου αιώνα).

Σημειώνεται ότι η γιαγιά του Gomperts, Gisela Schneider-Herrmann (που πέθανε το 1992 σε ηλικία 98 ετών) είχε λάβει μέρος σε πολλές αρχαιολογικές ανασκαφές, ιδίως στην Ιταλία και την Ελλάδα, στις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Δημοσίευσε, μάλιστα, σχετικές μελέτες.

Ο Gomperts δήλωσε: «Δεν είχα ιδέα πώς απέκτησε [η γιαγιά μου] αυτά τα αντικείμενα. Ήταν ένα τυπικό και καθώς πρέπει άτομο. Ωστόσο οι κανόνες τότε ήταν διαφορετικοί. Είχε μανία με αυτά τα αντικείμενα. Ήταν όλη της η ζωή».

Για ορισμένα από τα αντικείμενα υπήρχαν σχετικές αποδείξεις. Ωστόσο, ο Τσιρογιάννης αντιλήφθηκε ότι οι αποδείξεις τους σχετίζονταν με γνωστούς λαθρεμπόρους αρχαιοτήτων των εν λόγω δεκαετιών.

Ο Gomperts δήλωσε: «Πήγα στις Πρεσβείες και τους είπα: “Έχω ένα δέμα για παράδοση. Θέλω να επαναπατριστούν αυτά τα αντικείμενα”».

Τα κράτη στα οποία επιστράφηκαν τα κειμήλια έδειξαν την εκτίμησή τους με σημειώματα προς τον Gomperts και τον Τσιρογιάννη. Ο τελευταίος εξήγησε: «Η περίπτωση αυτή θα δείξει σε άλλα άτομα που θέλουν να πράξουν με τον ίδιο τρόπο ότι είναι προστατευμένοι όταν κάνουν αυτό που πρέπει».



* Ένα από τα κυπριακά αγγεία που επέστρεψε ο John Gomperts | The Guardian

Πηγή: The Guardian

Πέμπτη 3 Νοεμβρίου 2022



Αγκαλιά εγώ κι εσύ...

Το τραγούδι ακούστηκε στο Θέατρο "ΛΥΡΙΚΟ" στην επιθεώρηση «Η Αθήνα του 1939» με πρωταγωνίστρια μια Ιταλίδα, ευνοούμενη του Αττίκ, για την οποία έγραψε μερικά από τα καλύτερα τραγούδια του. Σ' αυτή την  παράσταση που ανέβηκε το καλοκαίρι του 1939, η Βέμπο τραγούδησε δυο τραγούδια το "Φιλιά ζητώ" και "Αγκαλιά εγώ κι εσύ". Η Βέμπο ήταν τότε μεγάλη φίρμα και το δεύτερο τραγούδι έγινε η επιτυχία της χρονιάς που το τραγούδησε όλη η Ελλάδα. 




 

Τρίτη 1 Νοεμβρίου 2022

 [1996] Οι ποιητές είναι πουλιά που πετούν.

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΤΟ ΒΗΜΑ» ΑΘΗΝΑ 1996


Σκυφτός ήταν την πρώτη φορά που τον είδα στη Θεσσαλονίκη, στο πάρκο πλάι στο ξενοδοχείο «Μακεδονία». Τον θαύμαζα, διάβαζα και ξαναδιάβαζα τα λίγα του ποιήματα και είχα σαν επιθυμία μοναδική την ανάγκη να τον συναντήσω. Ήταν στα τέλη της δεκαετίας του '70, έβρεχε, είχε ομίχλη, λίγοι άνθρωποι στην παραλία και ένας από αυτούς ήταν ο ποιητής Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου... Τον είδα να περπατάει σκυφτός με ένα παλτό καφέ και τον πήρα από πίσω... Τον χάζεψα για αρκετή ώρα, μετά αυτός έστριψε δεξιά προς τη λεωφόρο, εγώ συνέχισα στην παραλία... Περάσανε τα χρόνια... Συνάντησα πολλούς ανθρώπους ενδιαφέροντες και ακόμη περισσότερους αδιάφορους... Μια στάση στη ζωή μου ήταν ο Λάμπης ο Ταγματάρχης... Μεταξύ των άλλων του άρεσε ο ποιητής Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου... Βιβλία του είχα δει στη μικρή βιβλιοθήκη του σπιτιού του σ' έναν ημιώροφο στην Καλλιθέα. Τον έψαχνε και αυτός να τον βρει... Ο Ασλάνογλου είχε κατέβει για πάντα στην Αθήνα, εκινείτο σε απόσταση αναπνοής από εμάς, αλλά εμείς δεν τον διακρίναμε... Ο Λάμπης αποφάσισε να του γράψει ένα γράμμα... Μέσα στο γράμμα είχε το τηλέφωνο του, αν ήθελε ο ποιητής θα μπορούσε να του τηλεφωνήσει... Και ήθελε ο ποιητής και του τηλεφώνησε και κλείστηκε το ραντεβού και ζήσαμε και οι δύο τρεις ώρες με τον ποιητή μιλώντας για όλα... Η συνέντευξη αυτή, που του είχαμε πάρει τότε, αρχές του '91, προοριζόταν για το περιοδικό ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ και για την εκπομπή ΤΑ ΚΑΚΑ ΠΑΙΔΙΑ... Δεν θυμάμαι τι έγινε και δεν έλαβε τη θέση που της αναλογούσε τότε... Γεγονός είναι ότι η συνέντευξη αυτή, όπως γίνεται πάντα με τον χρόνο που περνάει, ξεχάστηκε σε κάποιο ράφι αρχείου... Ήταν η πρώτη εκπομπή του Σεπτεμβρίου στο ραδιόφωνο του ANTENNA... Διαβάζαμε για ενημέρωση τις εφημερίδες... Στα μικρά μια είδηση... «Στις 9 Αυγούστου βρέθηκε σε κατάσταση αποσύνθεσης στο σπίτι του νεκρός ο ποιητής Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου...». Η μνήμη μας ξεσκονίστηκε από την ταραχή... Ψάξαμε τα ράφια... Κάποιος φίλος του ποιητή από τη Γενεύη με πήρε τηλέφωνο... Θυμόταν και αυτός ότι αυτή ήταν η τελευταία συνέντευξη του ποιητή... Πριν από λίγες ημέρες βρέθηκε και ένα απόσπασμα μικρό σας παρουσιάζουμε σήμερα! Ελπίζουμε ο ποιητής να μας συγχωρήσει για την καθυστέρηση, αν μας θυμηθεί βέβαια!

«Έγραφα ποιήματα από το '46... Πολλά από αυτά διαβάζονται ακόμη. Το πρώτο μου ποίημα το έγραψα σε ηλικία 15 χρόνων... Ήμουν πρώιμο ταλέντο... Τελειώνοντας το σχολείο συνέχισα να γράφω ποίηση και το '53 δημοσιεύω στον ΠΥΡΣΟ, ένα περιοδικό που έβγαζε ο Σύλλογος Αποφοίτων του Πειραματικού Σχολείου, το πρώτο μου ποίημα...»

Ο τίτλος του;

«ΣΤΑΘΜΟΣ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ... Ήμουν τότε στρατιώτης, διαβιβαστής στο Χαϊδάρι... Ένα χρόνο πριν πάω στρατό βρέθηκα στο Λουτράκι για ένα μήνα... λίγο μετά τον θάνατο του Σικελιανού... Τότε διάβαζα πολύ Σικελιανό, κυρίως τις τραγωδίες του... Εκεί έγραψα το πρώτο αυτοτελές ποιητικό θέατρο: ΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ... Είχε βγει και αυτό πολυγραφημένο σε 100 αντίτυπα... Ως τότε αυτή ήταν όλη κι όλη η εκδοτική μου δραστηριότητα...».

Πότε εκδίδετε την πρώτη σας ποιητική συλλογή;

«Το '54 στη Θεσσαλονίκη... Επιγράφεται ΔΥΣΚΟΛΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ και καλύπτει την ποιητική παραγωγή μου από το '46 ως το '53... Κυκλοφόρησε, θυμάμαι, ανήμερα Κωνσταντίνου και Ελένης... Μετά ήρθε Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΥΡΩΝΑ... Με αυτή την ποιητική συλλογή πήρα την πρώτη μου διάκριση... Και έπονται τα υπόλοιπα».

Αλήθεια, πώς γράφετε ένα ποίημα; Πώς αρχίζετε; Ποια είναι η αφορμή συνήθως;

«Ξεκινώ πάντα από μια έμπνευση... Μια αφορμή ανεξήγητη, αυτό είναι η έμπνευση... Σχεδόν κατακέφαλα σε βρίσκει... Με βρίσκει συχνά όταν κάνω πράγματα που δεν έχουν να κάνουν με τη δημιουργική εργασία... 'Οταν διαβάζω, όταν περπατάω και χαζεύω στους δρόμους... Πολλές φορές το ερέθισμα είναι οπτικό ή ακουστικό... Βασικά είμαι εικονοπλάστης, δηλαδή στα ποιήματα μου υπάρχει έντονα μια εικονοπλασία και σκέψη... Απεχθάνομαι τις διανοητικές κατασκευές, απεχθάνομαι τα φραστικά κλισέ ή τη στιχουργική σκέψη... Με ενδιαφέρει η σκέψη να είναι βιωματική, να δένεται στενά με το βίωμα...».

Πολλοί λένε ότι τα ποιήματα σας έχουν ερωτική πηγή και πρόθεση...

«Για μένα δεν είναι ερωτικά τα ποιήματα που γράφω... Ερωτική ποίηση είναι άλλο πράγμα...».

Εσείς τι πιστεύετε ότι είναι τα ποιήματα σας; Υπάρχει ένα στοιχείο που τα χαρακτηρίζει;

«Είναι ποιήματα απουσίας, τοπολατρίας, ουσιαστικά είναι μετασυμβολικά με έντονες υπερρεαλιστικές επιδράσεις... Δηλαδή "μετά τον υπερρεαλισμό"... Κινούμαι σε ένα κλίμα μεταϋπερρεαλιστικό... αλλά είμαι μακριά από τον υπερρεαλισμό στην τέχνη... Δανείζομαι στοιχεία μόνο».

Όταν λέτε «ποιήματα απουσίας», τι εννοείτε;

«Τα δικά μου ποιήματα είναι λίγο πολύ αυτιστικά...».

Με ποια έννοια χρησιμοποιείτε τον όρο «αυτιστικά»; την ψυχιατρική;

«Ο αυτισμός δεν είναι ασθένεια ακριβώς... Ένας στους πέντε Έλληνες είναι αυτιστικό άτομο! Ο αυτισμός εμφανίζεται στην εφηβεία και είναι η τάση του ανθρώπου να ταυτίζεται με ένα άλλο πρόσωπο... ξεκινώντας πάντα από τον εαυτό του...».

Έστω... Στα ποιήματα σας, πώς εμφανίζεται αυτό;

«Συχνά στα ποιήματα μου μπερδεύεται το "εγώ" με το "εσύ"... Στον προσεκτικό αναγνώστη αυτό φαίνεται καθαρά... Στα ποιήματα μου το "εγώ" και το "εσύ" είναι το ίδιο πρόσωπο. Αυτό είναι στοιχείο αυτιστικό... Μου το είπε ένας ψυχίατρος... αυτός το παρατήρησε, εγώ δεν το ήξερα...».

Αν κρίνω από την εκδοτική δραστηριότητα σας, πρέπει να γράφετε δύσκολα, ε;

«Μπορεί η έμπνευση να με επισκέπτεται συχνά, αλλά για να μετουσιωθεί ποιητικά θέλει συνεχή επεξεργασία, η οποία πολλές φορές μού κοστίζει μήνες, ίσως και χρόνια... Μερικά ποιήματα ολοκληρώνονται γρήγορα ή πιο εύκολα, αλλά με μεγάλη δυσκολία... Εξαρτάται...».

Πιστεύετε ότι η ποίηση είναι αποτέλεσμα ταλέντου;

«Ναι, πιστεύω αρχικά στο ταλέντο...».

Εσείς έχετε ταλέντο;

«Θεωρώ ότι είχα μια ροπή στην ποίηση έντονη, την οποία καλλιέργησα, ενώ θα μπορούσα θαυμάσια να μην την καλλιεργήσω ή να την εκτρέψω προς άλλες κοίτες... Πράγμα που δεν έκανα βέβαια... Άφησα το ταλέντο μου να καλλιεργηθεί... κυρίως με δουλειά...».

Αυτή η χώρα πιστεύετε ότι έχει κάποιον χώρο για τους ποιητές ή τους παραπετάει;

«Οι ποιητές δεν θέλουν χώρο... Οι ποιητές είναι πουλιά που πετούν. Σπάνια ξεκουράζονται ακουμπώντας στη γη... Οι ποιητές παντού είναι ανεπιθύμητοι γιατί είναι ριζοσπάστες, αρνητές, υπενθυμίζουν την πλήξη που φέρουν όλοι όσοι έχουν αφεθεί στην καθημερινότητα... Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλά "πουλιά", αλλά πολύ φοβάμαι ότι τα περισσότερα από αυτά δεν έχουν φτερά... νομίζουν ότι έχουν. Αυτοί οι."ποιητές" πράγματι πιάνουν χώρο γιατί ποτέ δεν απογειώνονται - ούτε μας απογειώνουν! Η πίστη μου είναι ότι από τους "ποιητές" στην Ελλάδα λείπει ένα ένστικτο αυτοκριτικής... Γι' αυτό και εκδίδονται περίπου 200 νέες ποιητικές συλλογές κάθε χρόνο... Συνήθως στην Ελλάδα μια ποιητική συλλογή γράφεται εύκολα, όχι με πρόθεση να υπηρετήσει την ποίηση, αλλά τον εαυτό τού ποιητή, τη ματαιοδοξία του... με άλλα λόγια, να υπηρετήσει αλλότρια πράγματα... Γι' αυτό και η ποιότητα είναι πολύ χαμηλή... Στην Ελλάδα η ποίηση καλλιεργήθηκε λίγο άφρονα και λίγο ανεξέλεγκτα, λίγο απρογραμμάτιστα, όπως κάθε πράγμα... Τελικά όμως επιβιώνουν οι ποιητές που ήθελαν να γίνουν ποιητές, που είχαν μια βούληση να γίνουν ποιητές και που έχουν και ικανότητες φυσικά... Η γνώμη μου είναι ότι σήμερα με δυσκολία θα μπορούσα να μιλήσω για δέκα σημαντικούς ζώντες ποιητές... - ανεξάρτητα από την ηλικία τους και την τεχνοτροπία τους... Και μιλάω για ζωντανούς γιατί, αν μπούμε στους πεθαμένους, δεν πληρώνουμε ποτέ... και εύκολα λέμε...».

Πείτε μου μερικά ονόματα που σήμερα, για σας, είναι άξιο να έχουν τον τίτλο του ποιητή.

«Από τους ζώντες ποιητές, αξιόλογους θα ανέφερα από τη Θεσσαλονίκη τέσσερις... Είναι η Καρέλη, ο Πεντζίκης, ο Βαφόπουλος και ο Αναγνωστάκης... Αυτοί οι τέσσερις έχουν δώσει εκδοτικά ένα έργο επιπέδου...».

Βλέπω ότι στους τέσσερις αυτούς αξιόλογους ποιητές της Θεσσαλονίκης δεν περιλαμβάνετε τον κ. Χριστιανόπουλο...

«Όχι... δεν τον περιλαμβάνω».

Θέλετε να μου εξηγήσετε πώς αυτή η μεγάλη φιλία με τον κ. Χριστιανόπουλο μετατράπηκε σε έχθρα; Τι συνέβη μεταξύ σας;

«Θα προτιμούσα το όνομα αυτό να μην υπάρχει καθόλου στην κουβέντα μας...».

Τα ίδια αισθήματα έχετε και για τον κ. Σαββόπουλο; Λένε ότι είστε θυμωμένος μαζί του γιατί σας είχε υποκλέψει κάποιους στίχους...

«Δεν είναι αλήθεια... Βασικά είχε...».

... απλώς επηρεαστεί;

«Όχι, όχι... ούτε αυτό. Ο Σαββόπουλος δεν έχει τίποτε από μένα να πάρει άλλωστε. Ούτε καλό ούτε κακό... Τίποτε...».

Μιλάτε σαν να είσθε ολίγον πικαρισμένος μαζί του...

«Απλώς έχει κάνει ένα μικρό μοντάζ στίχων μου σε ένα-δυο τραγούδια του... που δεν είναι και τα καλύτερα του...».

Υπάρχει ένα τραγούδι του αφιερωμένο σ' εσάς... Νομίζω ότι σας τιμά ως ποιητή ο κ. Σαββόπουλος...

«Ίσως... δεν τιμά όμως εμένα ως ποιητή να με τιμά ο κ. Σαββόπουλος... Η ΘΑΝΑΣΙΜΗ ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΗ ΑΣΛΑΝΗ είναι πράγματι ένα τραγούδι αφιερωμένο σ' εμένα. Δεν έχει στίχους δικούς μου τόσο... πού και πού χρησιμοποιούνται μερικοί στίχοι μου, σε ένα μοντάζ στίχων... Ο Σαββόπουλος δεν χρησιμοποιεί στίχους άλλων... γράφει μόνος τους στίχους των τραγουδιών του...».

Τον έχετε γνωρίσει;

«Πώς! Από τότε που ήταν μαθητής... Είναι Ασβεστοχωρίτης...».

Τον εκτιμάτε ως συνθέτη;

«Έχει γράψει 10-15 τραγούδια πάρα πολύ καλά... Αλλά με βλέπετε να αντιδρώ μαζί του λίγο γιατί δεν συμπίπτουμε ιδεολογικά... Αυτά που λέει στις συνεντεύξεις του, κατά τη γνώμη μου, είναι απαράδεκτα, άσχετα, έχουν έναν εμπορικό χαρακτήρα... Εμπορευματικά, ιδεολογικά, δεν συμπίμπτουμε... Ούτε έχουμε καμία σχέση στον τρόπο ζωής... Απλώς αναγνωρίζω ότι έχει γράψει μερικά πολύ καλά τραγούδια, αλλά δεν ξέρω αν η συμβολή του στο σύγχρονο ελληνικό τραγούδι είναι τόσο σημαντική όσο λέγεται... Πιστεύω ότι ο χαρακτήρας των τραγουδιών του είναι διανοουμενίστικος και ο ίδιος διανοουμενίζει, αλλά δεν είναι αληθινά διανοούμενος!».

Από την Αθήνα, ποιοι είναι, για σας, οι πιο σημαντικοί ζώντες ποιητές;

«Ξεχωρίζω φυσικά τον Ελύτη, τον Κατσαρό, τον Σαχτούρη και τον Νίκο Παππά... Τελευταία νιώθω ότι διεκδικεί θέση ανάμεσα σ' αυτούς και η Κική Δημουλά...».

Ποιος ποιητής, ζων ή τεθνεώς, είναι ο αγαπημένος σας;

«Μεταπολεμικά;»

Έστω...

«Ο Δημήτρης Παπαδίτσας. Ο σημαντικότερος μεταπολεμικός ποιητής. Αθηναίος. Πέθανε το '87, με τα χιόνια τα πολλά, θυμάστε, που κράτησαν ένα μήνα, τον Μάρτιο του '87... Έχει ένα πολύ σημαντικό έργο και έχει τιμηθεί δύο φορές με το πρώτο κρατικό βραβείο και με το βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη, της Ακαδημίας Αθηνών».

Πού ζείτε τώρα;

«Στους Αγίους Αναργύρους...».

Βγαίνετε συχνά από το σπίτι σας ή σας αρέσει να μένετε συχνότερα μέσα στο σπίτι;

«Αποφεύγω τον κλειστό χώρο... Μ' αρέσει να ζω έξω από το σπίτι... Να περπατάω, να χαζεύω όπως σας είπα στους δρόμους...Μ' αρέσει όπως γράφω και σ' ένα μου ποίημα το σεργιάνι... Γενικά όταν βρίσκομαι στον δρόμο πολλαπλασιάζομαι, ταυτίζομαι με τον έξω κόσμο... Ενώ όταν είμαι μόνος στο δωμάτιο μου, σε ένα οποιοδήποτε δωμάτιο, απομονώνομαι, χάνω την επαφή μου με τον κόσμο. Και αν μείνω μέσα πάνω από 24 ώρες χάνω κάθε επαφή... Αν μείνω μέρες; Τα πράγματα χειροτερεύουν επικίνδυνα... Γι' αυτό είμαι συνεχώς έξω... Οι κλειστοί χώροι για μένα είναι απειλή... Ενώ μέσα στους θορύβους της πόλης νιώθω μια ασφάλεια... Με τρελαίνουν οι εναλλασσόμενες οπτικές παραστάσεις... Γι' αυτό και τρώω πάντα έξω... Τις περισσότερες ώρες της μέρας είμαι έξω. Γράφω έξω, διαβάζω έξω...».

Ζείτε μόνος;

«Ναι...».

Γιατί;

«Ζω σε διάσταση με το κοινωνικό σύνολο αρχικά... Μετά εξαναγκάστηκα σ' αυτή την επιλογή και, τέλος, αυτή η επιλογή βοηθάει τη διάθεση που έχω για μια κοινωνική καταξίωση μέσα από μια καριέρα και μέσα από ένα δημιουργικό λογοτεχνικό έργο...».

Σας ενδιαφέρει η καριέρα; Η καταξίωση σας μέσα από την ποιητική σας δραστηριότητα;

«Και βέβαια με ενδιαφέρει... και όπως σας εξήγησα δεν θα ήθελα μάλιστα, αν μπορούσα, να παίξω έναν ρόλο μόνο στην πολιτιστική πραγματικότητα, αλλά και στη γενικότερη κοινωνική πραγματικότητα...».

Εν ονόματι αυτής της καριέρας θα βγαίνατε στην τηλεόραση; Να κάνετε ό,τι κάνουν και όλοι οι άλλοι;

«Έχω βγει μόνο μία φορά στην τηλεόραση... στην ΕΠΙΛΟΓΗ του Εμιρζά... Δεν την είδα ποτέ αυτή την εκπομπή...»

Γιατί;

«Γιατί δεν έχω τηλεόραση σπίτι μου...».

Γιατί δεν έχετε τηλεόραση;

«Γιατί δεν μου δόθηκε η ευκαιρία να πάρω... Αν έπαιρνα πάντως, αν είχα την οικονομική δυνατότητα, θα έπαιρνα έγχρωμη... Μ' αρέσει η έγχρωμη...».

Ραδιόφωνο έχετε;

«Όχι... Αλλά ακούω ραδιόφωνο όταν βγαίνω έξω...».

Πάτε σε κάποιο καφενείο;

«Μία δύο ώρες την ημέρα... Αλλά προτιμώ τα ζαχαροπλαστεία του Πειραιά. Κατεβαίνω στον Πειραιά με λεωφορείο... Ο Πειραιάς μ' αρέσει περισσότερο από το κέντρο της Αθήνας... Τον βρίσκω πιο τουριστικό... Γι' αυτό κι εγώ πηγαίνω στο Πασαλιμάνι, που μ' αρέσει πολύ, στου Παπασπύρου... Και η Καστέλλα μ' αρέσει... Είναι εξάλλου τα πιο τουριστικά μέρη του Πειραιά... Επίσης μ' αρέσει και η Κηφισιά όταν κάνει πολλή ζέστη...».

Έχετε φίλους;

«Α, όχι, όχι... φίλους δεν έχω...».

Στη γειτονιά σας ξέρουν ότι είστε ποιητής;

«Πιθανόν να φαντάζονται ότι είμαι συγγραφέας... Όχι ποιητής... Είμαι ένας φιλοξενούμενος γι' αυτούς... Ξέρουν ότι είμαι ένας που δεν πρόκειται ποτέ να ενσωματωθεί στη γειτονιά τους...».

Πάθη έχετε;

«Όχι, δεν έχω πάθη. Έχω συνήθειες όμως και έξεις. Πάθη όχι... Συνήθειες, έξεις και ανάγκες...».

Λάθη έχετε κάνει στη ζωή σας;

«Αν ξανάρχιζα σήμερα από την αρχή, θα έκανα έναν άλλο τρόπο ζωής...».

Σε τι θα διέφερε από τον τρόπο με τον οποίο ζήσατε;

«Έζησα πιστεύοντας στην απόλυτη ελευθερία της βούλησης... Έζησα πιστεύοντας ότι μπορούμε τελικώς να κάνουμε ό,τι θέλουμε προκειμένου να ολοκληρώσουμε την προσωπικότητα μας μέσα σε ένα κοινωνικό δεδομένο... Βασικά, τώρα πια ξέρω ότι η άσκηση της ελευθερίας της βούλησης έχει να κάνει με μια αλυσίδα μικροκαταναγκασμών... Δυστυχώς, η ελευθερία της βούλησης δεν περνάει πάντα μέσα από τις ιδανικότερες συνθήκες...».

Τον θάνατο σας τον έχετε σκεφτεί;

«Ναι βέβαια... Διακατέχομαι πολλές φορές από τον φόβο του θανάτου... Φοβάμαι τον θάνατο, φοβάμαι την ανυπαρξία, φοβάμαι τη μετάβαση από την κατάσταση της ζωής στην κατάσταση του θανάτου. Αυτό είναι το πιο βασικό μου πρόβλημα με την ιδέα του θανάτου. Ίσως αυτή η στιγμή να είναι η πιο δύσκολη... Η στιγμή της μετάβασης... Αυτό είναι και το νόημα του τίτλου της συλλογής ποιημάτων ΔΥΣΚΟΛΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ... Δύσκολα αποδεχόμαστε τον θάνατο...».

Εσείς πιστεύετε στην άλλη άποψη, που λέει ότι ο θάνατος δεν είναι σκοτάδι... Μερικοί, όπως ο Πρεβελάκης, πιστεύουν ότι υπάρχει και «ο ήλιος του θανάτου»...

«"Ο ήλιος του θανάτου" είναι η εκμηδένιση... όταν αισθάνεσαι μόνος και εκμηδενισμένος μέσα σε μια κοινωνική πραγματικότητα, η οποία σου είναι ξένη...».

Αν πάθετε κάτι σπίτι σας, αφού μένετε μόνος, ποιος θα σας σταθεί; Το έχετε σκεφτεί;

«Έχω την αδελφή μου και τον γαμπρό μου εδώ στην Αθήνα... μου κάνουν συντροφιά σαν παρουσίες... Αλλά σαν άνθρωπος ζω μόνος, έχω μια εντελώς προσωπική ζωή... που σκοπό έχει να δημιουργήσει ένα καλύτερο μέλλον... Πιστεύω ότι κάθε άνθρωπος, όσων χρόνων και αν είναι, έχει δικαίωμα να έχει πρόσβαση σε ένα καλύτερο μέλλον...».

Να τελειώσω με μια αδιάκριτη ερώτηση;

«Παρακαλώ... σας ακούω...».

Με πόσα χρήματα τον μήνα ζείτε;

«Με ένα 70άρι...».

Σας ευχαριστώ...

«Κι εγώ...».



from anemourion https://ift.tt/XN1xHCr
via IFTTT

Τρίτη 18 Οκτωβρίου 2022

 

ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

 

Τὰ νησιὰ τῆς ῾Ἑλλάδας! ὦ νησιὰ βλογημένα,

ποὺ μὲ ἀγάπη καὶ φλόγα μιὰ Σαπφὼ τραγουδοῦσε,

ποὺ πολέμων κι εἰρήνης δῶρα ἀνθίζαν σπαρμένα,

ποὺ τὸ φέγγος του ὁ Φοῖβος ἀπ τὴ Δῆλο σκορποῦσε!

῎Αχ ἀτέλειωτος ἥλιος σᾶς χρυσώνει ὡς τὰ τώρα,

 μὰ βασίλεψαν ὅλα, ὅλα τ’ ἄλλλα σας δῶρα!

 

Καὶ τῆς Χίος τὴ Μούσα καὶ τῆς Τέως τὴ Λύρα*,

ἀντρειοσύνης κι ἀγάπης δοξαρίσματα πρῶτα,

σέ ἄλλους τόπους γιὰ φήμη τὰ μετάφερε ἡ Μοίρα,

 γιατὶ ἡ μαύρη τους μάνα μήτε ἂν ζοῦνε δὲ ρώτα!

Κι ἀντιλάλησαν ξάφνω παραπέρα στὴ Δύση,

 ἀπ’ ἐκεῖ ποὺ ἀνθίζαν τῶν « Μακάρων αἱ νῆσοι».

 

Τὰ βουνὰ τὸ μεγάλο Μαραθώνα θωρᾶνε

 κι ἡ ἀθάνατη βλέπει τὰ πελάγη κοιλάδα.

 ᾽Εδῶ πέρα μονάχος συλλογιόμουν πὼς νά ᾽ναι

θὰ μποροῦσε καὶ πάλι μιὰν ἐλεύτερη ῾Ελλάδα!

Γιατὶ πῶς νὰ κοιτάζω τὸ Περσάνικο μνῆμα

καὶ νὰ λέγω πὼς εἶμαι τῆς σκλαβιᾶς κι ἐγὼ θύμα!

 

 Στὸν γκρεμνὸ ποὺ ἀντικρίζει τὴ μικρὴ Σαλαμίνα,

 μιὰ φορὰ βασιλέας θρονιαζότανε. Κάτου,

δίχως τέλος καράβια, μὲ τ’ ἀμέτρητα ἐκεῖνα

μαζευόντανε πλήθη. ῏Ηταν ὅλα δικά του.

Τὴν αὐγὴ μὲ καμάρι τὰ μετροῦσε ἐκεῖ πέρα,

μὰ τί γένηκαν ὅλα σὰν ἐβράδιασε ἡ μέρα!\

 

 Ποῦ εἶνἐκεῖνα! Ποῦ εἶναι, Πατρίδα καημένη!

 Κάθε λόγγος σου τώρα κι ἀκρογιάλι ἐβωβάθη!

Τῶν παλιῶν τῶν ἡρώων ένας μύθος δὲν μένει,

τῆς μεγάλης καρδιᾶς τους κάθε χτύπος ἐχάθη.

Καὶ τὴ λύρα σου ἀκόμα τὴν ἀφῆκες, ὀιμένα!

ἀπ’ τοὺς θείους σου ψάλτες νὰ ξεπέση σὲ μένα!

 

Μὲς στὸν ἄδοξο δρόμο, ποὺ μιὰ τύχη μὲ σέρνει

 μὲ φυλὴ ποὺ σηκώνει τῆς σκλαβιᾶς ἁλυσίδα,

 κάποιο βάλσαμο κρύφιο στὸ τραγούδι μου φέρνει

ἡ ντροπή,ποὺ μὲ πιάνει γιὰ μιὰ τέτοια πατρίδα!

Καὶ τί νά ᾽χη ἐδῶ ἄλλ’ ὁ ποιητής, παρὰ μόνο

 γιὰ τοὺς ῞Ελληνας πίκρα, γιὰ τὴ χώρα τους πόνο!


Πρέπει τάχα νὰ κλαῖμε μεγαλεῖα χαμένα

καὶ ντροπὴ νὰ μᾶς βάφη, ἀντὶς αἶμα σὰν πρῶτα;

 Βγάλε, ὦ γῆς δοξασμένη, ἀπ’ τὰ σπλάχνα σου

 ἕνα ἱερὸ ἀπομεινάρι τῶυ παιδιῶν τοῦ Εὐρώτα!

᾽Απ’ ἐκειούς, τοὺς Τρακόσιους, τρεῖς ἂς ἔρθουνε, φτάνουν,

ἄλλη μιὰ Θερμοπύλα στὰ βουνά σου νὰ κάνουν.

 

Πῶς! ᾽Ακόμα σωπαίνουν; Πῶς!, ᾽Ακόμα ἡσυχάζουν;

Οχι, ὄχι! ᾽Ακούγω τὶς ψυχὲς ἀπτὸν ῞Αδη,

 σὰν ποτάμι ποὺ τρέχει μακρινά, νὰ φωνάζουν :

« ῞Ενας μόνο ἂς σαλέψη ζωντανός, καὶ κοπάδι

ἀπ’ τὴ γῆς ἀποκάτου λεβεντιὰ ξεκινοῦμε·

 εἶναι αὐτοὶ ποὺ κοιμοῦνται· μεῖς ἀκόμα σ’ ἀκοῦμε! »

 

῎Αχ, τοῦ κάκου, τοῦ κάκου! ῎Αλλες λύρες στὰ χέρια!

Μὲ σαμιώτικο τώρα τὸ ποτήρι ἂς γεμίση. ῎

Αφηνε αἷμα καἵ μάχες γιὰ τὰ τούρκικα ἀσκέρια,

 καὶ καθένας τὸ αἷμα τοῦ ἀμπελιοῦ του ἂς μᾶς χύση!

Δές τους! ῞Ολοι ξυπνᾶνε καὶ πετοῦν ὡς ἀπάνω,

 τοῦ μικρόψυχου Βάκχου τὸ ἐγκώμιο σὰν κάνω!


Τὸν Πυρρίχιο* χορό σας ὡς τὰ τώρα βαστᾶτε,

 ἡ Πυρρίχια ἡ «φάλαγξ» ποῦ νὰ πῆγε, καημένοι! ᾽

Απὸ δυὸ τέτοια δῶρα, πῶς ἐκεῖνο ξεχνᾶτε,

ποὺ ψυχὲς ἀντρειώνει καὶ καρδιὲς ἀνασταίνει!

Καὶ τὰ γράμματα ἀκόμα ἑνὸς Κάδμου κρατεῖτε·

τάχα νά ᾽ταν γιὰ σκλάβους τὰ ψηφιά του θαρρεῖτε;

  

«᾽Εκλεχτὲς σελίδες » ( Μεταφρ. Ἀργ. ᾽Εφταλιώτη ) Λ. Βύρων

 

 

 

 

 

 

Δημοφιλείς αναρτήσεις