ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΟΣ
Όσο κι αν φαίνεται παράξενο τα όσα αναφέρονται στην Ελληνική καταγωγή του μεγάλου Στρατηλάτη, στην καταγωγή του Ναπολέοντος Βοναπάρτη, δεν είναι αποτέλεσμα νεοελληνικής ματαιοδοξίας. Ο θρύλος περί της Ελληνικής καταγωγής που δεν εγεννήθη καν στην Ελλάδα ή στη Μάνη αλλά στην Κορσική!
Αλλά ας αφήσουμε τα γεγονότα να μιλήσουν: Οι Μανιάτες, ξεριζωμένοι από την Παόμια ευρίσκονται για 44 χρόνια (1731–1775) στην πρωτεύουσα της Κορσικής, Αιάκειο. Είναι τα χρόνια που γεννιέται και ανδρώνεται ο Μέγας Ναπολέων.
Ο πατέρας του, Κάρολος Βοναπάρτης, έχει πολύ στενή φιλία με την οικογένεια της Πανώριας Στεφανοπούλου, χήρας Περμόν (προμηθευτή του γαλλικού στρατού). Ο ίδιος πεθαίνει στα χέρια της Πανώριας. Η κόρη της, Λάουρα Στεφανοπούλου – σύζυγος Junot, γνωστή ως δούκισσα D’ Abrantes, παραθέτει συγκλονιστικά στοιχεία στα περίφημα «Απομνημονεύματά» της, τα οποία ουδέποτε διέψευσε ο ίδιος ο Ναπολέων!
«Στο σπίτι του Βοναπάρτη μιλούσαμε Ελληνικά με τον πατέρα του Ναπολέοντα. (…) Πρόγονος του Βοναπάρτη ανήκε στην γενιά των Στεφανοπούλων και έφερε το όνομα Καλόμερος, o οποίος μετανάστευσε από το Αιάκειον στην Τοσκάνη της Ιταλίας. Εκεί το όνομα Καλόμερος πήρε την ιταλική του μορφή και έγινε Buona Parte (δηλ. καλό μέρος). Το ίδιο είχε γίνει και με το επώνυμο Ιατρός (σ.σ. οικογένεια Γιατριάνων–Μεδίκων) που ανήκει σε μια μεγάλη οικογένεια της Μάνης (…), οι Ιταλοί το έκαναν Medici (…).
Απόγονος των Βοναπαρτών αργότερα επέστρεψε από την Τοσκάνη στο Αιάκειον (…) κι έγινε γενάρχης της οικογένειας στην Κορσική». Και συνεχίζει η Λάουρα, δούκισσα D’Abrantes: «Μία άλλη περίπτωση αρκετά χαρακτηριστική είναι και η εξής: οι Στεφανόπουλοι – Κομνηνοί όταν μιλούν για τους Βοναπάρτες χρησιμοποιούν πάντοτε στο ιδίωμά τους το Ελληνικό επώνυμο Καλόμερος, Καλόμεροι ή Καλομεριανοί, αναλόγως των περιστάσεων, αν μιλούν για έναν ή για πολλούς»!
Η οικογένεια του Ναπολέοντα είχε φιλικές σχέσεις και με άλλες οικογένειες Μανιατών, στο Αιάκειο. Μάλιστα πριν την Γαλλική επανάσταση – όταν η οικογένεια Βοναπάρτη ήταν άσημη, ασχολήθηκε με την γενεαλογία της ένας Γάλλος Καθηγητής και πρεσβευτής στο Μόναχο, ονόματι Hanin, ο οποίος από τότε γράφει για την Ελληνική καταγωγή των Βοναπαρτών της Κορσικής.
Τα γεγονότα δεν σταματούν εδώ: όταν ο Μέγας Ναπολέων, ορφανό παιδί 15 ετών, πρωτοπήγε στο Παρίσι για σπουδές, τον υποδέχτηκε μια μεγάλη μορφή της Ελληνικής παρουσίας στην Κορσική και τη Γαλλία, ο αξιωματικός Δημήτριος Στεφανόπουλος – Κομνηνός, αδελφός της Πανώριας Στεφανοπούλου, επιστήθιος φίλος του Καρόλου Βοναπάρτη.
Ο ίδιος, ήταν ο κηδεμόνας του Ναπολέοντα όταν φοιτούσε στην Στρατιωτική Σχολή του Μπριέν λε Σατώ. Μάλιστα, η πρώτη πραγματεία του Μεγάλου Ναπολέοντος, η πρώτη του πνευματική εργασία, έφερε τον χαρακτηριστικό τίτλο «Memoires sur l’education des jeunes Maniotes» (δηλ., Απομνημονεύματα περί της αγωγής των νέων Μανιατών).
Ο μετέπειτα θρυλικός πολέμαρχος και κατακτητής είναι βαθύτατα επηρεασμένος από τα παιδικά του χρόνια, όταν έβλεπε στους δρόμους του Αιακείου, τους περήφανους και σκληραγωγημένους Μανιάτες με τις βράκες, τα φέσια και τα γιλέκα τους – την παραδοσιακή μανιάτικη φορεσιά – να επανδρώνουν την πολιτοφυλακή της πρωτεύουσας και να πολεμούν τους ντόπιους επαναστάτες!
Ο Ναπολέων στα χρόνια της παντοδυναμίας του θα περιβάλλει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τους Μανιάτες της Κορσικής, θα δείξει έντονο ενδιαφέρον για την σκλαβωμένη Ελλάδα, σε αντίθεση με τους ντόπιους Κορσικανούς στους οποίους θα φανεί πιο σκληρός!
Στην Ελλάδα ο θρύλος για την καταγωγή του Ναπολέοντος διαδόθηκε κυρίως με τον Αλέξανδρο Σούτσο και τον «Περιπλανώμενό» του – στο ποίημά του αυτό, υπάρχουν και οι στίχοι:
«Διετήρει αίματός σου εις
τας φλέβας του ρανίδα
ο Κορσικανός ο έχων
τον Ταΰγετον Πατρίδα
και εις μίαν μόνην ώρα
την γην παίξας
την γής χάσας
εις του Βατερλώ την χώραν»!
Λέγεται πως κάποτε τέθηκε στον ίδιο τον Ναπολέοντα το ερώτημα περί της καταγωγής του (ίσως για το «άσημο» της προέλευσής του), κι αυτός απάντησε: «Η γενιά μου αρχίζει από μένα»! (και βέβαια αντιλαμβάνεται κανείς τι θα σήμαινε για την πορεία του στα Γαλλικά πράγματα, να παραδεχτεί την Ελληνική καταγωγή του).
ΜΕΓΑΣ ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΚΑΙ 1821
Το 1797 κατά την σχεδιαζόμενη εκστρατεία του στα Βαλκάνια, ο Μέγας Ναπολέων έστειλε στη Μάνη – στο ελεύθερο προγεφύρωμα του Γένους – τους Δήμο και Νικόλαο Στεφανόπουλο – εκ των Μανιατών της Κορσικής – με επιστολή του στον μπέη της Μάνης, Τζαννέτο Γρηγοράκη εις την οποία έγραφε επί λέξει τα εξής:
Ο Στρατηγός Διοικητής του εν Ιταλία στρατού
Προς αρχηγόν του ελευθέρου λαού της Μάνης,
“Πολίτα, έλαβον εκ Τεργέστης την επιστολή σας δι’ης μοί εκφράζετε την επιθυμίαν σας να φανείτε ωφέλιμος τη Γαλλική Δημοκρατία, δεχόμενοι εις τους λιμένας σας τα πλοία της. Πιστεύω ότι θέλετε τηρήσει την υπόσχεσίν σας με πίστιν αρμόζουσαν εις τους απογόνους των Σπαρτιατών. Η Γαλλική Δημοκρατία δεν θέλει φανή αχάριστος προς το έθνος σας όσον δ’ αφορά εμέ θέλω δεχθεί ευμενώς πάντα βουλόμενον εξ υμών να έλθει προς εμέ εκ μέρους σας και ουδέν επιθυμητότερον, ει μη να υπάρχει συμφωνία μεταξύ δύο εθνών αγαπόντων εξ’ ίσου την ελευθερίαν.
Σας συνιστώ τους κομιστάς της παρούσης, οίτινες είναι επίσης απόγονοι των Σπαρτιατών! Εάν δεν εξετέλεσαν μεγάλα πράγματα, αιτία είναι ότι δεν ευρέθησαν εις μεγάλους κύκλους δράσεως”.
Υγεία και αδελφότης
Βοναπάρτης
Η αλληλογραφία και οι διαπραγματεύσεις Μανιατών–Ναπολέοντος έχουν εξαίρετο ενδιαφέρον. Μάλιστα είναι γνωστό ότι στις αρχές του 1805 ο Μ. Ναπολέων έστειλε καράβι στο Γύθειο – με πολεμοφόδια – στον Τζαννέτο Γρηγοράκη (είχε πάψει να είναι τότε μπέης της Μάνης).
Οι Τούρκοι όμως παρακολουθήσανε το πλοίο που μπήκε στο λιμάνι, βομβαρδίσανε ανηλεώς το Γύθειο και πήρανε το φορτίο του που το αποτελούσαν 90 καντάρια μπαρούτι και 40 καντάρια μπόμπες (πληροφορία από βιβλίο του ιστορικού Ανάργυρου Κουτσιλιέρη).
Κείμενο του περιοδικού “ΑΔΟΥΛΩΤΗ ΜΑΝΗ” (Καλοκαίρι 1997), από το αφιέρωμα στους Μανιάτες της Κορσικής.
