Αμερικανός παρέδωσε αρχαιότητες που κληρονόμησε – Μεταξύ τους κυπριακά κειμήλια
Ο John Gomperts, κάτοικος Ουάσινγκτον, συνειδητοποίησε ότι τα αρχαία κειμήλια που είχε στην κατοχή του, αξίας 80.000 βρετανικών λιρών, ίσως προέρχονταν από παράνομες ανασκαφές
Αμερικανός επέστρεψε 19 αρχαία κειμήλια στις τέσσερις χώρες προέλευσής τους όταν διάβασε αρθρογραφία στη βρετανική «Guardian» για τη σύληση αρχαιοτήτων.
Ο John Gomperts, κάτοικος Ουάσινγκτον, συνειδητοποίησε ότι τα αρχαία κειμήλια που είχε στην κατοχή του, αξίας 80.000 βρετανικών λιρών, ίσως προέρχονταν από παράνομες ανασκαφές. Τα συγκεκριμένα αγγεία είχε κληρονομήσει από τη γιαγιά του.
Θέλοντας να πράξει αυτό που θεωρούσε νομικά και ηθικά ορθό, συμφώνησε με τα δύο του αδέλφια να επιστραφούν τα κειμήλια σε Ιταλία, Ελλάδα, Κύπρο και Πακιστάν, από όπου προέρχονταν.
Δήλωσε σχετικά: «Αυτό θεώρησα σωστό να πράξω. […] Είχα διαβάσει για επαναπατρισμό [κειμηλίων] και σκέφτηκα: έχουμε αυτά τα αγγεία, τα οποία είναι 2.500 ετών και προέρχονται από άλλες χώρες· πρέπει να δούμε αν μπορούμε να τα επιστρέψουμε».
Ωστόσο δεν γνώριζε πώς θα γινόταν η διαδικασία του επαναπατρισμού. Αρχικά ανησυχούσε ότι ίσως αντιμετώπιζε προβλήματα από τα συγκεκριμένα κράτη για σύληση των αρχαιοτήτων.
Στα άρθρα της «Guardian» που υπέπεσαν στην αντίληψή του, διάβασε το όνομα του Καθηγητή Χρήστου Τσιρογιάννη, αρχαιολόγου και ερευνητή κυκλωμάτων αρχαιοκαπηλίας. Αποφάσισε, λοιπόν, να ζητήσει τη συμβουλή του. Ο τελευταίος έχει εντοπίσει πέραν των 1.600 συλημένων κειμηλίων τα τελευταία 15 χρόνια, σε οίκους δημοπρασιών, εμπορικές γκαλερί, ιδιωτικές συλλογές και μουσεία. Με ενέργειές του κινητοποιήθηκαν αστυνομικές και κρατικές αρχές, με στόχο των επαναπατρισμό των συγκεκριμένων κειμηλίων.
Ο Τσιρογιάννης ανέφερε ότι ο Gomperts αποτελεί ασυνήθιστο παράδειγμα. «Επικοινώνησε αυτός μαζί μου, κάτι που δεν συμβαίνει στις περιπτώσεις ιδιοκτητών αρχαιοτήτων χωρίς αποδεικτικά στοιχεία [κατοχής], ζητώντας μου συμβουλές για να πράξει ό,τι ήταν σωστό. Πρόκειται για μια σπουδαία περίπτωση ενός ατόμου που έπραξε σχετικά αφού διάβασε τα άρθρα της “Guardian”. Αυτό αποδεικνύει τον ρόλο τέτοιων δημοσιευμάτων στην ενημέρωση και στην αποτελεσματικότητα [των προσπαθειών για επαναπατρισμό κειμηλίων]. Μου έστειλε φωτογραφίες των αρχαιοτήτων, οι οποίες ήταν ξεκάθαρα αυθεντικές».
Ο Τσιρογιάννης ταυτοποίησε τα κειμήλια και καθόρισε τις χώρες προέλευσής τους, στις οποίες έπρεπε να επιστραφούν. «Δώδεκα αντικείμενα προέρχονταν από την Ελλάδα, τέσσερα από την Ιταλία, ένα από το Πακιστάν και δύο από την Κύπρο. Τον συμβούλευσα να τα επιστρέψει», σχολίασε ο αρχαιολόγος.
«Του είπα: “Αν ακολουθήσεις τις συμβουλές μου δεν θα αντιμετωπίσεις προβλήματα και θα καταστείς πρότυπο για άλλα άτομα να ακολουθήσουν το παράδειγμά σου. Θα ετοιμάσεις ένα κιβώτιο για κάθε χώρα και θα το μεταφέρεις στις αντίστοιχες Πρεσβείες. Παρακαλώ χρησιμοποίησε το όνομά μου – έτσι θα προστατευτείς. Η πιο έντιμη οδός είναι η ειλικρίνια”».
Στα κειμήλια συμπεριλαμβάνονταν δύο κεραμικά πιάτα του 4ου αιώνα, διακοσμημένα από Νοτιο-ιταλούς ζωγράφους, ένας γαμικός λέβης του 4ου αιώνα και ανάγλυφο πέτρινο θραύσμα που παρουσιάζει οπαδούς του Βούδα (του 2ου ή 3ου αιώνα).
Σημειώνεται ότι η γιαγιά του Gomperts, Gisela Schneider-Herrmann (που πέθανε το 1992 σε ηλικία 98 ετών) είχε λάβει μέρος σε πολλές αρχαιολογικές ανασκαφές, ιδίως στην Ιταλία και την Ελλάδα, στις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Δημοσίευσε, μάλιστα, σχετικές μελέτες.
Ο Gomperts δήλωσε: «Δεν είχα ιδέα πώς απέκτησε [η γιαγιά μου] αυτά τα αντικείμενα. Ήταν ένα τυπικό και καθώς πρέπει άτομο. Ωστόσο οι κανόνες τότε ήταν διαφορετικοί. Είχε μανία με αυτά τα αντικείμενα. Ήταν όλη της η ζωή».
Για ορισμένα από τα αντικείμενα υπήρχαν σχετικές αποδείξεις. Ωστόσο, ο Τσιρογιάννης αντιλήφθηκε ότι οι αποδείξεις τους σχετίζονταν με γνωστούς λαθρεμπόρους αρχαιοτήτων των εν λόγω δεκαετιών.
Ο Gomperts δήλωσε: «Πήγα στις Πρεσβείες και τους είπα: “Έχω ένα δέμα για παράδοση. Θέλω να επαναπατριστούν αυτά τα αντικείμενα”».
Τα κράτη στα οποία επιστράφηκαν τα κειμήλια έδειξαν την εκτίμησή τους με σημειώματα προς τον Gomperts και τον Τσιρογιάννη. Ο τελευταίος εξήγησε: «Η περίπτωση αυτή θα δείξει σε άλλα άτομα που θέλουν να πράξουν με τον ίδιο τρόπο ότι είναι προστατευμένοι όταν κάνουν αυτό που πρέπει».
Πηγή: The Guardian
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου