Ο ΑΓΙΟC ΧΑΡΑΛΑΜ/ΠΗC

ΜΙΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΔΡΑΓΟΜΑΝΟΥ & ΕΥΕΡΓΕΤΗ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΑΚΗ ΚΟΡΝΕΣΙΟΥ

Ο Χατζηγεωργάκης Κορνέσιος υπήρξε ο σημαντικότερος και πλουσιότερος δραγομάνος της Κύπρου. Κατά τη μακροχρόνια παραμονή του στο αξίωμα της δραγομανίας (1776/79-1809), διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή του νησιού.[……] Ως χριστιανός ορθόδοξος, ο Χατζηγεωργάκης εξέφρασε τη θρησκευτική του ταυτότητα με πολυάριθμες δωρεές σε εκκλησίες και μονές, παράλληλα με άλλες ευεργεσίες[…..]. Περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο ναό, ο Χατζηγεωργάκης ευεργέτησε την εκκλησία της ενορίας του, τον ναό του Αγίου Αντωνίου. Αρκετά από τα περίλαμπρα αφιερώματα, με τα οποία ο Δραγομάνος εκόσμησε την εκκλησία αυτή, σώζονται μέχρι σήμερα. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει εικόνα του Αγίου Χαραλάμπους.

Ο Άγιος εικονίζεται σε πράσινο βάθος, από τη μέση και πάνω, μετωπικός, με λευκή κόμη και μακρύ γένι. Φορεί βαθύ μπλε στιχάριο, επιμανίκια με χρυσό και ασημένιο διάκοσμο, και ερυθρό φαιλόνι. Τόσο στο φαιλόνι όσο και στο στιχάριο, διακρίνεται χρυσός βλαστός. Ο Άγιος υψώνει στο πλάι το δεξί χέρι σε στάση ευλογίας, ενώ στο αριστερό κρατεί δέλτο με τη αφιερωματική επιγραφή:

 «ΓΕΝΝΗΤΩΡ ΑΓΕΝΝΗΤΕ ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ / ΑΙΩΝΙΕ ΤΟΥ CΥΜΠΑΝΤΟS ΑΝΤΙΛΗΠΤΩΡ / ΤΗΡΕΙ ΑΒΛΑΒΕΙS ΤΟΥS ΕΠΙΚΑΛΟΥΜΕΝΟΥS / ΟΝΟΜΑ ΤΟΥΜΟΝ ΚΑΜΟΙ ΠΡΟCΕΡΧΟΜΕΝΟΥC / ΑΠΑΝΤΑC ΠΙΣΤΟΥΣ ΤΗCΔΕ ΤΗS ΕΝΟΡΙΑC / ΤΗS ΛΟΙΜΙΚΗC ΝΟCΟΥ Κ΄ΑΩΡΟΥ ΑΣΘΕΝΕΙΑC / ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩS ΤΟΝΔΕ ΕΡΜΗΝΕΥΤΗΝ ΤΕ / Χ:ΓΕΩΡΓΑΚΗΝ ΤΟΝ ΚΑΙ ΘΕΟCΕΒΗΝ ΤΕ / K [AI] ΚΗΔΑΙΜΩΝΑ ΤΑΥΤΗS ΤΗS ΙSΤΟΡΙΑS / ΤΟΝ ΓΕΔΕΩΝ ΤΕ ΤΗCΔΕ ΤΗΣ ΕΚΛΗCΙΑC / ΤΗΝΔΕ ΤΗΝ ΧΑΡΙΝ ΜΟΙ ΕΧΑΡΙCΩ / ΥΙΕ ΚΑΙ ΛΟΓΕ Κ’ ΟΥΚ ΑΠΟΛΕΙΨΩ /Αψ Β: ΧΥ:»

Εδώ ο Άγιος λειτουργεί ως μεσολαβητής, ζητώντας από τον Χριστό ως χάρη την προστασία των πιστών της ενορίας από τη λοιμώδη νόσο, πρωτίστως του δραγομάνου, ο οποίος χαρακτηρίζεται ως «κηδεμών» της συγκεκριμένης «ιστορίας», δηλαδή χορηγός της εικόνας την οποία αφιέρωσε, αλλά και ως Γεδεών της Εκκλησίας. Στη χριστιανική αντίληψη ο Γεδεών είναι σύμβολο νικηφόρου πολεμιστή και υπόδειγμα πιστού (έτσι προβάλλεται στην προς Εβραίους Επιστολή, κεφ. 11). Κάτω από το κείμενο της επιγραφής εκτείνεται βλαστός με ελικοειδείς κλάδους, ζωγραφισμένος με μαύρο χρώμα πάνω σε λευκό βάθος, όπως και η επιγραφή.

Η λοιμώδης νόσος, η οποία αναφέρεται στην επιγραφή, ήταν η παvώλης (παν-όλλυμι;), ή πανούκλα (λέξη προερχόμενη από τη μεσαιωνική λατινική panucula, υποκοριστικό του panus = οίδημα), το θανατικό, όπως μαρτυρείται στα κυπριακά μεσαιωνικά. Επιδημίες πανώλους, του «μαύρου θανάτου», είχαν πλήξει επανειλημμένα την Κύπρo, καθώς και ολόκληρο τον κόσμο της Μεσογείου, σε προηγούμενους αιώνες και συνεχίστηκαν και μετά την oθωμαvική κατάκτηση. Κατά τον 18ο αιώνα, ειδικότερα από το 1692 έως το 1792, η πανώλης έπληξε το νησί 15 φορές, πέντε από τις οποίες ήταν ιδιαίτερα σφοδρές με σοβαρές δημογραφικές και οικονομικές επιπτώσεις.

Kατά τη λαϊκή αντίληψη, ο θαυματουργός Άγιος Χαράλαμπος προστάτευε τους πιστούς από όλες τις επιδημίες, ιδιαίτερα από την πανώλη, αλλά και από τη λέπρα. Δεδομένου ότι κατά το έτος 1792 είχε ενσκήψει πανώλης και ο Άγιος Χαράλαμπος θεωρείται προστάτης από λοιμώδεις ασθένειες, αιτιολογείται και η αφιέρωση από τον Χατζηγεωργάκη εικόνας του συγκεκριμένου Αγίου.

 

Πηγή: “ΕΙΚΟΝΟΣΤΑΣΙΟΝ” ΠEPIOΔIKH EKΔOΣH KENTPOY EIKONOΛOΓIAΣ IEPAΣ MONHΣ XPYΣOPPOΓIATIΣΣHΣ  KYΠΡΟΥ