Βαλαωρίτης-Σικελιανός: Παράλληλοι και επάλληλοι δρόμοι (E΄)

      Συνδετικός κρίκος της ζωής των ποιητών μας είναι μια οικογενειακή φιλία του Βαλαωρίτη με την οικογένεια του Σικελιανού. Το ποίημά του Στη Χαρίκλεια Σ απευθύνεται στη μάνα του Σικελιανού, με την οποία είχε μια μακριά συγγένεια. Στενή και η αλληλογραφία των νεανικών του χρόνων στην Ιταλική με τον Άγγελο Σικελιανό, παππού του ποιητή. Κεφαλλονίτικη η καταγωγή της μάνας του Βαλαωρίτη Αναστασίας Τυπάλδου-Φορέστη, και σ’ αυτή την συγκυρία και τους δεσμούς του με την Κεφαλονιά, φαίνεται πως οφείλεται ως ένα μέρος και η επιλογή της γυναίκας του Ελοϊζίας μοναχοκόρης του Αιμιλίου Τυπάλδου-Πρετεντέρη, με καταγωγή από το Ληξούρι, που ζούσε στη Βενετία. Μα και οι ρίζες του Σικελιανού μήπως δεν έρχονται απ’ την Κεφαλονιά;

     Ο Παλαμάς είναι αυτός που γεφυρώνει τις εποχές των δυο ποιητών μας. Ο συνδετικός και πνευματικός τους κρίκος. Μαθητής του Βαλαωρίτη και δάσκαλος του Σικελιανού. Και όπως ο Παλαμάς στάθηκε ο ευνοϊκότερος όλων για τον Βαλαωρίτη, το ίδιο και ο Σικελιανός έκανε για τον δάσκαλό του. Το 1925 στα εκατόχρονα από τη γέννηση του Βαλαωρίτη, ο Σικελιανός με τον Παλαμά μετά την αποκάλυψη της προτομής του Βαλαωρίτη και την απαγγελία της Ωδής του, παραστέκουν προσκυνητές στον τάφο του, στο προαύλιο της εκκλησιάς του Παντοκράτορα της Λευκάδας, και έπειτα σε φιλολογικό μνημόσυνο στη Μαδουρή, ο Σικελιανός διαβάζει κομμάτια από τον Αστραπόγιαννο. Σ’ εκείνη την παρέα ξεχωρίζει και ο μετέπειτα Πατριάρχης Αθηναγόρας, που εκείνα τα χρόνια ήταν Μητροπολίτης Κερκύρας και Παξών.

       Το 1872, κατά την επέτειο της 25ης Μαρτίου, στα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Πατριάρχη Γρηγορίου, ο Βαλαωρίτης αναλαμβάνει «την εξύμνησιν της ημέρας». To ποίημα αυτό είναι και η κορύφωση της  επιβεβαίωσης και παγίωσης της φήμης του Βαλαωρίτη σαν μεγάλου ποιητή, αλλά κατά τον ίδιο, σημαντικότερο γεγονός είναι η επίσημη αναγνώριση της δημοτικής γλώσσας στην ποίηση.

Ο Σικελιανός  στη Μαδουρή, απαγγέλει «Αστραπόγγιανο» (8-6-1925).
Δεξιά ξεχωρίζει ο Παλαμάς και ο μετέπειτα Πατριάρχης Αθηναγόρας.

Η στεντόρεια φωνή του Βαλαωρίτη στα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄, θα συναντηθεί 70 χρόνια αργότερα με τον επικήδειο του Σικελιανού στη κηδεία του Παλαμά, στα 1943, σ’ ένα ιστορικό συνταίριασμα, σε μια κοινή ιστορική πορεία εθνικής παρακαταθήκης και ποιητικής έξαρσης, που καθώς ξεπηδούν τα λόγια από τα σωθικά τους με ορμή, ραγίζουν τις καρδιές των ποιητών. Εκείνη του Βαλαωρίτη μαζί με τα προβλήματα που κουβαλά για χρόνια, ραγίζει πραγματικά, και απ’ εδώ ξεκινά η αντίστροφη πορεία της υγείας του. Η φωνή του Σικελιανού, βροντερή και ολύμπια, στον γνωστό έμμετρο αποχαιρετισμό του στον Παλαμά, συνεπαίρνει το πλήθος. Η μυριόστομη κραυγή της αντίστασης ενός λαού συμπυκνώνεται στα λόγια του ποιητή, που θα σηκώσει κι αυτός στον ώμο του το φέρετρο του δασκάλου του. Την ίδια μέρα του θανάτου του Παλαμά, κτυπά την πόρτα του Σικελιανού η αρρώστια που θα τον συνοδεύσει ως το τέλος. Η υγεία του Σικελιανού μετά τον θάνατο του Παλαμά, όλο και χειροτερεύει. Είχε προηγηθεί άλλωστε και το σοβαρό καρδιακό επεισόδιο του 1937.Αργότερα θα έλθουν οι επανωτές υποψηφιότητές του για το Νόμπελ, που θα υπονομευθούν από κύκλους του εσωτερικού συντηρητικού κατεστημένου. Φθόνοι και εγωισμοί μέσα στο κύκλο των πνευματικών ανθρώπων έχουν καμιά φορά υπέρμετρη ένταση, με καταστροφικά αποτελέσματα. Τα πάθη εκείνης της εποχής και η κοντόφθαλμη αντίληψη ορισμένων πνευματικών ανθρώπων, στέρησαν ίσως την Ελλάδα από το Νόμπελ Λογοτεχνίας και την τυπική οικουμενική αναγνώριση στον Σικελιανό. Tον έλεγαν κομμουνιστή, όπως και τον Καζαντζάκη, για να τον αποκλείσουν από το Νόμπελ, χωρίς να ήταν ποτέ. Μα και η επιλογή του ως αριστίδην ακαδημαϊκού έπειτα από πρόταση του Γεωργίου Παπανδρέου, έπεσε στο κενό.(Συνεχίζεται) 

Πηγή: Leovard Το είδωλο της γης μου